Ceza hukuku uygulamalarında adaletin sağlanmasında yalnızca hapis cezaları değil, alternatif yaptırımlar da önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda adli para cezası, sanığın hem maddi hem de manevi olarak sorumluluğunu yerine getirmesi amacıyla uygulanır. 2025 yılında güncellenen ceza tutarlarıyla birlikte, bu yaptırım türü daha caydırıcı hale getirilmiştir.
Adli Para Cezası Nedir ve Hangi Suçlar İçin Uygulanır?
Adli para cezası, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında düzenlenen bir ceza türü olup, belirli suçlar için hapis cezası yerine ya da hapis cezasıyla birlikte uygulanabilir. Bu ceza yalnızca mahkeme kararıyla verilebilir ve failin günlük ödeme gücüne göre hesaplanır.
Genellikle şu suçlarda adli para cezası uygulanmaktadır:
- Basit tehdit ve hakaret
- Kasten yaralama (hafif düzey)
- Mala zarar verme
- Kişisel verilerin hukuka aykırı kullanımı
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (hafif ihlaller)
2025 Yılında Adli Para Cezası Ne Kadar?
2025 yılı itibarıyla adli para cezası hesaplanırken şu iki temel unsur dikkate alınır:
- Günlük ceza tutarı: 40 TL ile 100 TL arasında
- Gün sayısı: 5 gün ile 730 gün arasında
Bu çerçevede, en düşük adli para cezası 200 TL (5 gün x 40 TL), en yüksek ceza ise 73.000 TL (730 gün x 100 TL) olabilir.
Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?
Adli para cezası hesaplaması için mahkeme şu adımları izler:
- Suçun niteliğine göre gün sayısını belirler.
- Sanığın ekonomik ve sosyal durumunu inceler.
- Günlük tutarı tespit eder.
- Gün sayısı x günlük tutar = toplam ceza formülüyle ceza miktarını hesaplar.
Örnek Hesaplama (2025)
- Suç: Hakaret
- Gün sayısı: 90 gün
- Günlük tutar: 70 TL
Toplam ceza: 6.300 TL
Adli Para Cezası Taksitle Ödenebilir mi?
Evet. TCK m.52/4 uyarınca mahkeme, adli para cezasını takside bağlayabilir. 2025 yılı itibarıyla taksitlendirme esasları şöyledir:
- En fazla 24 taksit yapılabilir.
- Toplam süre 1 yılı geçemez.
- İlk taksit zamanında ödenmezse, kalan tüm miktar bir kerede tahsil edilir veya hapis cezasına çevrilir.
Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?
Adli para cezası belirlenen süre içinde ödenmezse:
- Ceza, hapis cezasına çevrilir.
- Ödenmeyen her gün için 1 gün hapis cezası uygulanır.
- Bu hapis cezası doğrudan infaz edilir; yani fail cezaevine gönderilir.
Örnek: 100 gün x 60 TL ceza alan bir kişi, ödemediği takdirde 100 gün hapis yatmak zorunda kalabilir.
Adli Sicile Etkisi Var mı?
Evet. Adli para cezası mahkeme kararıyla verildiğinden dolayı adli sicile işlenir. Bu durum:
- Sabıka kaydında görünür.
- Kamu kurumlarına başvuruda sorun yaratabilir.
- Ancak belirli süre sonunda silinmesi mümkündür.
Eğer karar hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kapsamında verilmişse ve beş yıl boyunca yeni bir suç işlenmemişse, bu kayıt otomatik olarak silinir.
Adli Para Cezası ile İdari Para Cezası Arasındaki Farklar
| Özellik | Adli Para Cezası | İdari Para Cezası |
|---|---|---|
| Verilme Yetkisi | Mahkeme | İdari kurum (Emniyet, Belediye) |
| Dayandığı Kanun | Türk Ceza Kanunu | Kabahatler Kanunu |
| İtiraz Yolu | İstinaf veya Temyiz | Sulh Ceza Hakimliği |
| Sicile İşlenme Durumu | İşlenir (sabıkadır) | İşlenmez |
| Taksitlendirme Yetkisi | Mahkeme kararıyla mümkündür | İdareye bağlıdır |
2025 İçin Güncel Adli Para Cezası Örnekleri
- Basit Yaralama:
Gün sayısı: 150
Günlük tutar: 80 TL
Ceza: 12.000 TL - Mala Zarar Verme:
Gün sayısı: 100
Günlük tutar: 70 TL
Ceza: 7.000 TL - Tehdit Suçu:
Gün sayısı: 90
Günlük tutar: 60 TL
Ceza: 5.400 TL
Bu örnekler, hâkim takdirinin nasıl uygulandığını ve cezanın ne kadar çeşitlendirilebildiğini ortaya koyar.