Trafik güvenliği, sadece sürücülerin değil, tüm toplumun ortak sorumluluğudur. Bu güvenliği sağlamak adına gerçekleştirilen trafik uygulamalarında sürücülere “dur” ihtarında bulunulması sıkça karşılaşılan bir durumdur. Ancak bazı sürücüler, bu ihtara uymayarak “çevirmeden kaçma” eyleminde bulunur. Bu davranış, Karayolları Trafik Kanunu’nun 47/1-a maddesi kapsamında ciddi bir ihlal olarak kabul edilir. 2025 yılı itibarıyla çevirmeden kaçma cezası 2.167 TL olarak belirlenmiştir.
Dur İhtarına Uymamak Ne Anlama Gelir?
Trafikte görevli yetkililer tarafından verilen dur ihtarı, yasal bir emirdir. Sürücünün bu emre uymayarak yoluna devam etmesi, “dur ihtarına uymamak” olarak tanımlanır. Bu durum, halk arasında “çevirmeden kaçmak” olarak bilinir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 47/1-a maddesi uyarınca:
“Trafiği düzenleme ve denetleme görevli trafik zabıtası veya özel kıyafetli ve işaret taşıyan diğer görevlilerin uyarı ve işaretlerine uymamak,” idari para cezasını gerektirir.
Bu kural, trafik kazalarının önlenmesi ve kamu düzeninin sağlanması açısından hayati önem taşır.
2025 Yılında Çevirmeden Kaçma Cezası Ne Kadar Oldu?
2025 yılı itibarıyla çevirmeden kaçma fiilini gerçekleştiren sürücülere uygulanacak yaptırımlar şu şekildedir:
- İdari Para Cezası: 2.167 TL
- Erken Ödeme Tutarı (15 gün içinde): 1.625,25 TL (%25 indirimli)
- Ehliyet Ceza Puanı: 20 puan
Bu ceza, sürücünün trafik siciline işlenir. Ceza puanları bir yıl içinde 100’e ulaşırsa ehliyete el konulur.
Dur İhtarını Kimler Yapabilir?
Dur ihtarı yapma yetkisi yalnızca trafik polislerine değil, belirli kamu görevlilerine de tanınmıştır. Kanun çerçevesinde bu yetkiye sahip kişiler şunlardır:
- Trafik polisleri
- Jandarma trafik timleri
- Belediye trafik zabıtaları
- Asayiş görevlileri
- Özel kıyafetli ve işaret taşıyan kamu personelleri
Bu görevlilerin “dur” işaretine uymamak, kanuni olarak cezai işlem yapılmasına neden olur.
Çevirmeden Kaçmanın Sonuçları Nelerdir?
Dur ihtarına uymayan sürücüler yalnızca idari para cezası ile değil, aynı zamanda daha ağır sonuçlarla da karşılaşabilir:
1. Trafik Güvenliğini Tehlikeye Atmak
Kaçan sürücüler panikle kontrolsüz hareket edebilir, hız yapabilir ya da trafik işaretlerine uymayabilir. Bu durum, özellikle yoğun trafikte ciddi kazalara yol açabilir.
2. Ceza Puanı Etkisi
Çevirmeden kaçan sürücüye 20 ceza puanı işlenir. Bu puanlar birikirse ehliyet geçici süreyle iptal edilir. Bu durum, mesleği sürücülük olanlar için özellikle önemlidir.
3. Adli Sorumluluk
Kaçış sırasında gerçekleşen bir kaza sonucunda bir kişinin yaralanması veya ölmesi halinde, olay Türk Ceza Kanunu kapsamında değerlendirilir. Sürücü hakkında şu suçlamalar yöneltilebilir:
- Taksirle yaralama
- Bilinçli taksirle öldürme
- Kamu görevlisine görevini yaptırmamak
Çevirmeden Kaçma Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?
Ceza, usulsüz veya hatalı şekilde kesilmişse, sürücü bu cezaya itiraz edebilir. İtiraz merci Sulh Ceza Hakimliği’dir. Başvuru süresi, cezanın tebliğ tarihinden itibaren 15 gündür.
Gerekli Belgeler:
- Ceza tutanağı ve tebligat fotokopisi
- Ehliyet, ruhsat ve kimlik fotokopisi
- İtiraz dilekçesi
- Kamera görüntüsü, tanık beyanı veya GPS verisi (varsa)
İtirazın kabul edilmesi hâlinde ceza iptal edilir ve ödeme yapıldıysa iadesi gerçekleştirilir.
47/1-a Maddesi Hakkında Hukuki Değerlendirme
47/1-a maddesi, trafik düzeninin sağlanması açısından kritik bir kuraldır. Bu maddeye aykırı hareket eden sürücüler;
- Asli kusurlu sayılır,
- Kazalarda sorumluluğu artar,
- Sigorta şirketlerinin rücu hakkıyla karşı karşıya kalabilir.
Bu nedenle maddeye uygun davranmak yalnızca ceza almamak için değil, olası hukuki sorunlardan kaçınmak için de gereklidir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Çevirmeden kaçma suçu sabıka kaydına işler mi?
Hayır, bu bir trafik kabahati olup adli sicile işlenmez. Ancak olay adli boyuta taşınırsa sabıka oluşabilir.
Ceza erken ödenirse indirim olur mu?
Evet. Ceza, 15 gün içinde ödenirse %25 indirimli olarak tahsil edilir.
Bu ceza aracın trafikten men edilmesine neden olur mu?
Tek başına hayır. Ancak başka ihlallerle birleşirse araç trafikten men edilebilir.
İtiraz edersem cezayı yine de ödemeli miyim?
İtiraz süreci sonuçlanana kadar ödeme yapılmayabilir; ancak erken ödeme indiriminden yararlanmak isteniyorsa ödeme yapılabilir.